سوال اول : آخر الزمان یعنی چه ؟ آیا ما در آخر الزمان هستیم ؟

الف) اصطلاح ” آخر الزمان ” در گفتارهای ادیان آسمانی و روایات اسلامی مطرح شده است و مراد از ان ، روز پایانی عمر دنیا ( معنای لغوی ) نیست ، بلکه مراد از آن، دوره زمانی ویژه ای است که به گونه ای معنای آخر بودن را دارد . اصطلاح اخر الزمان به سه دوره اطلاق شده است :

1- دئره پیامبر خاتم ( صلی ا… علیه و آله ) که از بعثت آن حضرت تا قیامت را شامل می شود . در این صورت ” آخر الزمان ” به این معناست که بعد از آن بزرگوار ، پیامبر و شریعت دیگری نخواهد آمد و این دوره ، آخرین دوره شریعت است .

2- دوره غیبت و سالهای پیش از ظهور که آخر الزمان طبق این معنا ، پایان دوره ظلمها و فسادها و حکومت های غیر الهی است و با ظهور حضرت مهدی ( عج ا… ) همه مظاهر شرک و ظلم و فساد از بین می رود .

3- دوران ظهور و زمان تشکیل دولت عدل الهی که این حاکمیت ، تا اخر عمر دنیا بر قرار می ماند و دیگر از بین نمی رود . در روایتی پیامبر ( صلی ا… علیه و آله) به دختر بزرگوارش فرمود :

” وقتی دنیا هرج و مرج شود و فتنه ها آشکار گردد و راهها بسته شود و عده ای ، عده دیگر را فریب دهند ، خداوند کسی را که دژهای گمراهی را فتح می کند ، بر می انگید و او در آخر الزمان دین را بر پا می کند . ”

بحار الانوار ، ج53، ص174

ب‌) با مراجعه به روایات معلوم می شود یکی از معانی ” آخر الزمان “ دوران غیبت امام دوازدهم ( علیه السلام ) است ، به ویژه سالهای پیش از ظهور آن حضرت که فتنه ها و مشکلات به اوج خود می رسد .

در روایتی ، با صراحت به دوران غیبت اشاره شده است :

” ای علی ! عجیب ترین مردم در ایمان و بزرگترین آنان در یقین ، گروهی هستند که در آخر الزمان هستند ، پیامبر را ندیده اند ، امام آنان نیز در غیبت است و آنان به نوشته ای ایمان می آورند . ”

بحار الانوار ، ج74،ص56

با توجه به این روایات ، می توان گفت روایاتی هم که نشانه های مختلفی برای آخر الزمان بیان کرده است ، به دوران غیبت و ما قبل ظهور اشاره دارد ، مانند روایاتی که می فرماید :

” در آخر الزمان ، مردم به معروف و نهی از منکر را ترک می کنند و اهل ریا می شوند و نماز و روزه هایشان ظاهری است . الکافی ، ج5،ص55

یا این روایات :

” آخر ازمان ، زمان بدی است . زنان ، بی حجاب و بزک کرده ظاهر می شوند .

” من لا یحضر الفقیه ، ج3، صص390

ج) چون در روایات ، دوران غیبت امام زمان ( عج ا… ) ” آخر الزمان “ نامیده شده است ، می توان گفت ما در آخرالزمان هستیم ، به ویژه اینکه بعضی از علائم یاد شده در زمان ما وجود دارد ف اما کسی منظور از آخرالزمان را فقط چند سال پیش از ظهور حضرت در نظر بگیرد ، چون وقت ظهور مشخص نیست ، نمی توان گفت د رآخر الزمان هستیم یا نه .